Dato Luak Negeri Sembilan

Pembentukan Negeri Sembilan sebenarnya mengalami proses yang agak lama, iaitu sekitar 1643M iaitu tarikh pembentukan Naning sehinggalah 1760M tarikh pembentukan Jelebu sehinggalah 1773M tarikh Persekutuan Negeri Sembilan. Makanya, amatlah bermakna kalau kita boleh mengetahui siapakah yang bertanggungjawab dalam pembentukan sembilan negara ini.

3.1. Dato’ Sri Lela Merah : Pemimpin pertama Naning yang diiktiraf oleh Belanda. Pengiktirafan sekali lagi diberikan oleh Sultan Abdul Jalil III Johor kpd pemimpin Naning pada 1705M.

3.2. Pemerintah Rembau (tidak disebut namanya) mendapat pengiktirafan dari Sultan Johor pada 1707M.

3.3. Dato’ Bandar Sungai Ujong mendapat pengiktirafan dari Sultan Johor beberapa tahun selepas Rembau. Dato’ Klana adalah pemerintah tatkala 1773M, ada 7 pemerintah sebelum beliau.

3.4. Dato’ Jelebu mendapat pengiktirafan dari Sultan Johor pada 1760M.

3.5. Dato’ Klang (tiada maklumat)

3.6. Dato’ Pasir Besar (tiada maklumat)

3.7. Dato’ Inas (tiada maklumat)

3.8. Dato’ Segamat (tiada maklumat)

3.9. Dato’ Jelai (tiada maklumat)

Wilkinson menjelaskan bahawa sembilan negeri yang membentuk persekutuan pada 1773M itu kemudiannya berpecah lagi kepada tambahan enam negeri iaitu Johol, Gemencheh, Terachi, Gunung Pasir, Jempol dan Ulu Muar. Sepatutnyalah kemudian digelar Negeri Enam Belas, tapi tidaklah sedemikian halnya.

Oleh : Dr. Mohammad Alinor bin Abdul Kadir.